စာေရးဆရာ ကိုေအာင္ဆန္း, အပိုင္း (၃၉)

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ ရခိုင္ခရီး
(၁)

ရခိုင္နဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ပထမဦးဆံုူး ေတြ႕ဆံုရင္းႏွီးခြင့္ရသူဟာ ဦးဘစံျဖစ္မယ္ လို႔ ယူဆရပါသည္။ ဦးဘစံဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရဲ႕ စည္းရံုးမႈနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးေလာကထဲ ေရာက္လာၿပီး အဂၤလိပ္ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရး ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး ေတြမွာေခါင္းေဆာင္ အျဖစ္နဲ႕ ပါ၀င္ခဲ့ ပါတယ္။ ဦးဘစံဟာ ''ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားနွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈ'' (သဟာယစာေပ၊ ၁၉၉၆၊ မတ္) စာအုပ္ကို ေရးသားထုတ္ေ၀ခဲ့ပါသည္။ ဒီစာအုပ္ထဲမွာ ''ကၽြန္ေတာ္ သိေသာ ကိုေအာင္ဆန္း" ဆိုတဲ့ အခန္းတစ္ခန္း ပါရွိပါသည္။

၁၉၄၃မွာ ဦးဘစံနဲ႕ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွာ စတင္ေတြ႕ဆံုခဲ့ၾကပါတယ္။ ဦးဘစံက အိုင္ေအအထက္တန္း၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ဘီေအေအာက္တန္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးဘစံနဲ႕ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ တို႔ ပဲခူး ေက်ာင္းေဆာင္ မွာ အတူေနၾကတယ္ ဆိုေပမယ့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ေက်ာင္းေဆာင္အေပၚထပ္ ဦးဘစံက ေအာက္ထပ္ ေနၾကတာပါ။ ဒါေပမယ့္ အေၾကာင္းဆံခ်င္ေတာ့ ႏွစ္ေယာက္စလံုး သက္သက္လြတ္ စားသူေတြ ျဖစ္ေနၾကလို႔ ဗဟိုထမင္းစားခန္းမႀကီးထဲက ထမင္းစားပြဲတစ္ခုတည္း မွာ စတင္ ဆံုမိၾကပါတယ္။

ေနာက္ေတာ့ ပဲခူးေက်ာင္းေဆာင္အေပၚထပ္မွာ အခန္းခ်င္းကပ္ေနလာၾကရလို႔ ေန႔တိုင္ေတြ႕ဆံုၾက စကားေျပာၾကနဲ႕ ပိုၿပီးရင္းႏွီးခင္မင္လာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရဲ႕ စရိုက္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဦးဘစံက ဒီလို ေရးထားပါတယ္။
ထိုအခါ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ျပည္သူ႔ မ်က္ရႈသဖြယ္ ျဖစ္ၾကပါသည္။ သြားေလရာရာ မ်က္ႏွာ ပြင့္ၿပီး လူအမ်ား၏ ဂရုျပဳျခင္း၊ အခြင့္ထူးေပးျခင္းမ်ားကို ခံယူၾကရသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ အ၀တ္အစား ဆိုလွ်င္ ေျပာစရာမရွိ။ ေခတ္ဖက္ရွင္မ်ား ပင္ျဖစ္သည္ ဟုဆိုရေပမည္။ တကၠသိုလ္ဆို လွ်င္ ေက်ာင္းသား တုိ႔အဖို႔ ဂုဏ္တက္စရာ၊ ၾကြား၀ါစရာ၊ ေပ်ာ္စရာအတိၿပီးေသာ ေဒသတစ္ခုဟု အမ်ားက ယူဆၾကသည္။

သို႔ေသာ္ ကိုေအာင္ဆန္းမွာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားဘ၀ျဖင့္ ေပ်ာ္ပိုက္ပံုမရသည္မွာ ထူးျခားခ်က္ တစ္ခုျဖစ္ေနပါသည္။ သူသည္ တစ္စံုတစ္ရာကို မေက်နပ္သူျဖစ္ေၾကာင္း သူ၏အမူအရာက သက္ေသျပလ်က္ရွိသည္။ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ ထိုစဥ္က တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ား၏ အ၀တ္ အစား၊ အေနအထိုင္၊ အေလ့အထ၊ အေတြးအေခၚ၊ အေျပာအဆိုတို႔ႏွင့္ တိုက္ရိုက္ဆန္႔က်င္ေနသူ တစ္ဦးအျဖစ္ ေတြ႕ေန ရသျဖင့္ အခ်ိဳ႕အခ်ိဳ႕ေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားက ကိုေအာင္ဆန္းကို ေျပာင္ ေလွာင္ သေရာ္ ခ်င္ၾကသည္ကိုပင္ ေတြ႕ရသည္။ သူကား အျခားေက်ာင္းသားမ်ားကဲ့သို႔ လက္ရွိ အေျခအေနဘ၀ကို ေက်နပ္ လက္ခံေနသူ မဟုတ္ေၾကာင္း ထင္ရွားလွေပသည္။ ...လို႔ျဖစ္ပါတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟာ အိပ္ရာက ေစာေစာထေလ့မရွိတာ ဦးဘစံေတြ႕ရေတာ့ အေၾကာင္းကို စူးစမ္း မိပါတယ္။
ညတိုင္းပင္ ညဥ့္နက္လွေအာင္ စာဖတ္ေလ့ရွိသည္ဟု သိရပါသည္။ သူ႔အခန္း ၾကည့္လိုက္လွ်င္ စာအုပ္ မ်ားမွာ ေခါင္းရင္း၌ တစ္အုပ္၊ ေျခရင္၌တစ္အုပ္၊ ခုတင္ေအာက္၌တစ္အုပ္ ဆိုသလို တစ္ခန္း လံုး ျပန္႔ႀကဲ ရႈပ္ပြလ်က္ ရွိသည္ကိုသာ ေတြ႕ရသည္။ သူ၏ စာအုပ္မ်ားကို ၾကည့္လွ်င္ မ်ားေသာ အားျဖင့္ ၿဗိတိသွ် လက္၀ဲ စာအုပ္ကလပ္မွ ထုတ္ေ၀ေသာ ႏိုင္ငံေရးစာအုပ္မ်ား၊ အိုင္အယ္ပီမွ ထုတ္ေ၀ေသာ စာအုပ္မ်ားႏွင့္ ကမာၻ့ေက်ာင္းသားမ်ား လႈရွားမႈ စာအုပ္စာတမ္းမ်ားကို ေတြ႕ရွိရ သည္။ သို႔ရာတြင္ ေက်ာင္းအတန္း စာအုပ္မ်ားကိုလည္း ထူးထူးဆန္းဆန္း ေအာ္က်ယ္ေအာ္က်ယ္ ဖတ္ေလ့ရွိျပန္ပါသည္။ ႏိုင္ငံေရး စာအုပ္မ်ားကို ဖတ္သေလာက္ အတန္းစာကိုလည္း ပစ္မထားသူ ျဖစ္သည္။...... လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အယ္ဒီတာလုပ္ေနတဲ့ အိုးေ၀မဂၢဇင္းမွာ အိုးေ၀ညိဳျမရဲ႕ အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔ ''Hell-Hound At Large'' (ငရဲေခြးႀကီးလြတ္ေနၿပီ) ေဆာင္းပါးပါလာတယ္။ ေဆာင္းပါးမွာ လက္တစ္၀ါးစာ မွ်ပဲ ရွိေပမယ့္ တကၠသိုလ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အရာရွိေတြကို ထိထိမိမိ ပယ္ပယ္နယ္နယ္ ေ၀ဖန္ထားပါတယ္၊ ဒီေတာ့ တကၠသိုလ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕က ေဆာင္းပါးရွင္ကို ေဖာ္ထုတ္ေပးဖို႔ အယ္ဒီတာကို ေတာင္းဆို ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔က အယ္ဒီတာရဲ႕ က်င့္၀တ္အတိုင္း ျငင္းဆိုခဲ့ၾကပါ တယ္။ အဲဒါနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ နဲ႔ ဦးႏုတို႔ကို ေက်ာင္းထုတ္ပယ္လိုက္ပါတယ္။ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြ မခံမရပ္ႏိုင္ျဖစ္ၾကၿပီး သပိတ္ေမွာက္ လိုက္ၾကပါတယ္။

အဲဒီ ၁၉၃၆ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား သပိတ္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရဲ႕စည္းရံုးမႈနဲ႕ ဦးဘစံက သပိတ္ေခါင္း ေဆာင္ တစ္ဦး ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဦးဘစံက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရဲ႕ စရိုက္တခ်ိဳ႕နဲ႔ အနာဂတ္ႏိုင္ငံေရး ရည္ရြယ္ ခ်က္ကို ဒီလိုေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ကိုေအာင္ဆန္း သည္ အလြန္ပင္ ရိုးသားေျဖာင့္မတ္ၿပီး စကားကို တဲ့တိုးေျပာတတ္သူျဖစ္သျဖင့္ သူ႔ ကို ကၽြန္ေတာ္ အလြန္ သေဘာက်မိခဲ့ေလသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ ဘုမႈတ္သျဖင့္ အေတာ္ခံရခက္ပါ သည္။ သို႔ရာတြင္ သူူ၏ ရိုးေျဖာင့္မႈက သက္သာရာရေစပါသည္။ သူလည္း ကၽြန္ေတာ့္ကို အေတာ္ ပင္ ခင္မင္ ခဲ့ပါသည္။ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ ကိုလုိနီ ပညာေရးစနစ္ကို ၿဖိဳဖ်က္ရန္မွာ ႏိုင္ငံလြတ္လပ္ ေရးႀကိဳးပမ္း မႈျဖင့္သာ ေအာင္ျမင္ႏိုင္မည္ဟု ယံုၾကည္ေနသူတစ္ဦး ျဖစ္ေၾကာင္းေတြ႕ခဲ့ရပါသည္။

''ေက်ာင္းကထြက္ရင္ ႏိုင္ငံေရးနယ္ထဲ ေျခစံုပစ္၀င္မွျဖစ္မွာပဲ။ ဒီလိုမလုပ္ရင္ ရမွာမဟုတ္ပါဘူး''ဟု ကၽြန္ေတာ့္ ကို အႀကိမ္ႀကိမ္အခါခါ ေျပာပါသည္။ ကိုေအာင္ဆန္းကား မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ အလြန္ထက္သန္ ၿပီး မဟုတ္မခံ တတ္သူတစ္ဦး ျဖစ္ေၾကာင္း အၿမဲတမ္း ေတြ႕ေနရေပသည္။ ... လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၃၉-၄၀ ျပည့္ႏွစ္က အိုးေ၀မဂၢဇင္းမွာ ဦးဘစံက အဂၤလိပ္စာ အယ္ဒီတာ လုပ္ေနခ်ိန္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း က အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔ ေရးသားတဲ့ ''The Burmese National Movement'' ေဆာင္း ပါးကို ေပးၿပီး ဦးဘစံရဲ႕ နာမည္အတိုေကာက္ျဖစ္တဲ့ (B.S)နဲ႕ အိုးေ၀မဂၢဇင္းမွာ ထည့္ခိုင္းခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေဆာင္းပါး ကို ၁၉၄၁ ေဖေဖာ္၀ါရီ ထုတ္ အိုးေ၀မဂၢဇင္းအတြဲ ၈၊ အမွတ္၁ မွာ အဂၤလိပ္ စာက႑ စာမ်က္ႏွာ ၆ မွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ထို႔ျပင္ ဦးဘစံက ေျဖာင့္ခ်က္ေပးထားပါတယ္။ ဒီေဆာင္းပါးဟာ သမိုင္း၀င္ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ျဖစ္လို႔ ေနာင္အျငင္းမပြားရေအာင္ ဦးဘစံက ေျဖာင့္ ခ်က္ေပးလိုက္တာ ျဖစ္မယ္ ထင္ပါတယ္။

(၂)

ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရးကို ရခိုင္က ၁၉၄၄ ၊ဒီဇင္ဘာ ၂၅ ခရစ္စမတ္ေန႔မွာ စတင္ခဲ့ပါတယ္။ ဗိုလ္မွဴူးဗထူး က ၁၉၄၅ မတ္လမွာ ေတာ္လွန္ပါတယ္။ ၁၉၄၅ မတ္ ၂၇ မွာ ျမန္မာတစ္ျပည္လံုး အတိုင္းအတာ နဲ႔ ေတာ္လွန္ခဲ့ၾကပါတယ္။
၁၉၄၅ ေမ ၁မမွာ အေရွ႕ေတာင္အာရွေတာင္ပိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္က ျမန္မာျပည္ကို C.A.S (B) Cicil Affairs Service (Burma)ေခၚ ၿမိဳ႕ျပအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေၾကညာၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီကတ္စဘီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ၁၉၄၅၊ ေအာက္တိုဘာလ ၁၅မွာ ျပန္လည္ရုပ္သိမ္းလိုက္ပါတယ္။

အိႏၵိယျပည္ ဆင္းမလားမွာ စစ္ေျပးအျဖစ္ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ဘုရင္ခံ ဆာရယ္ဂ်ီနယ္ေဒၚမန္စမစ္ အစိုးရအဖြဲ႕ဟာ ေအာက္တိုဘာ ၁၆မွာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကို ျပန္ေရာက္လာပါတယ္။ ဒီအစိုးရအဖြဲ႕နဲ႔အတူ ''စကၠဴျဖဴ စာတမ္းစီမံကိန္း'' ပါလာခဲ့ပါတယ္။
ဒီစီမံကိန္းကို ၁၉၄၅ ေမ ၁၇ ကတည္းက ဘုရင္ခံေဒၚမန္စမစ္က ထုန္ျပန္ထားၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ၿဗိတိသွ်ပါလီမန္က အတည္မျပဳေသးလို႔ ဒီစီမံကိန္းဟာ မေရမရာ ျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုအခ်ိန္မွာ ဖတပလ တစ္ျဖစ္လဲ ဖဆပလ အဖြဲ႕ႀကီးက ၁၉၄၅ ၾသဂုတ္ ၁၉မွာ ေနသူရိန္ညီလာခံႀကီး က်င္းပၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ေတြ ခ်ခဲ့ပါတယ္။

ဆံုးျဖတ္ခ်က္ထဲမွာ မ်ိဳးခ်စ္ဗမာ့တပ္မေတာ္နဲ႔ တိုင္းရင္းသား ေျပာက္က်ားတပ္ဖြဲ႕ေတြ ၿဗိတိသွ်လက္ ေအာက္ခ့ ျမန္မာ္တိုင္းရင္းသား တပ္ေတြကို သိမ္းသြင္းၿပီး တပ္မေတာ္သစ္ ဖြဲ႔စည္းေပးဖို႔။ မိမိတို႔ ကံၾကမၼာ ကို မိမိတုိ႔ ဘာသာစီမံပိုင္ခြင့္ ရွိသည့္မူအတိုင္း ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးကို ေရွ႕ရႈၿပီး (တိုင္းျပဳ ျပည္ျပဳလ အတ္ေတာ္မေခၚမီ) ယာယီအစိုးရ ဖြဲ႕စည္းဖို႔ ၊ လြတ္လပ္ေရးနဲ႔ ျပန္ညလည္ထူေထာင္ေရး အတြက္ ေခါင္းေဆာင္ေတြေရာ၊ ျပည္သူေတြပါ စိတ္၀မ္းမကြဲ တစ္ညီတစ္ညႊတ္တည္း ေဆာင္ရြက္ ၾကဖို႔ တို႔ျဖစ္ပါတယ္။

အခု ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီအစိုးရက ျမန္မာျပည္ကို ျပန္ၿပီး ကၽြန္ဇာတ္သြင္းမယ့္ စကၠဴျဖဴစီမံကိန္းကို တရား၀င္ေၾကညာလိုက္ေတာ့ အစိုးရနဲ႔ ျပည္သူတို႔ ထိပ္တိုက္တိုးလာခဲ့ရပါေတာ့တယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ဘုရင္ခံ ေဒၚမန္စမစ္ နဲ႔ ဖဆပလတို႔ ေစ့စပ္ညွိႏႈိင္းလို႔ မရေအာင္ျဖစ္လာခဲ့ၾကပါတယ္။

၁၉၄၅ ႏို၀င္ဘာ ၁ မွာ ဘုရင္ခံက ဆာေပၚထြန္း၊ ၀တ္လံုဦးပုတို႔ ပါ၀င္တဲ့ ဘုရင္ခံအမႈေဆာင္အဖြဲ႔ (တစ္နည္း ၀န္ႀကီးအဖြဲ႕)ကို ဖြဲ႔စည္းေပးလိုက္ပါတယ္။ ဒီအမႈေဆာင္အဖြဲ႔ထဲမွာ သဘာပတိက ဘုရင္ခံ ျဖစ္ၿပီး လုပ္ပိုင္ခြင္အာဏာ အကုန္လံုးကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားပါတယ္။ တစ္ခါခပ္ၿပီး ဘုရင္ခံက အဖြဲ႕၀င္ ၃၄ ဦး ပါ၀င္တဲ့ ''အတိုင္ပင္ခံ ဥပေဒျပဳေကာင္စီ'' ကိုလည္း ဖြဲ႔စည္းေပးလိုက္ပါတယ္။ ဘုရင္ခံက ဒီအဖြဲ႕ ေတြအတြက္ ဖဆပလကို အၿမဲတံခါးဖြင့္ထားပါတယ္ဆိုၿပီး အသံေကာင္းဟစ္ခဲ့ ပါတယ္။

ဒီေတာ့ဖဆပလက ၁၉၄၅ ႏို၀င္ဘာ ၁၈ မွာ ေရႊတိဂံုအလယ္မစၥယံမွာ လူထုညီလာခံႀကီး က်င္းပၿပီး ''လံုး၀လြတ္လပ္ေရးကို ဦးတည္ဖို႔'' ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကိုလည္း ဖဆပလ ဥကၠဌအျဖစ္ တင္ေျမွာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။

(၃)

အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္လည္းျဖစ္၊ ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႀကီး ဥကၠဌလည္းျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးအတြက္ နယ္လွည့္ၿပီး စည္းရံုးေရးဆင္းပါတယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္နဲ႔အဖြဲ႕ဟာ ရခိုင္ရိုးမကို ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕ကို ၁၉၄၆ မတ္ ၆ မွာ ေရာက္ၾကပါ တယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္နဲ႔ အတူ ဟသာၤတဦးျမ၊ သခင္ျမ၊ ဗိုလ္ထြန္းလွ (တကၠသိုလ္ေန၀င္း) နဲ႔ရဲေဘာ္အခ်ိဳ႕ ပါလာ ၾကပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအဖို႔ ပထမဦးဆံုး ရခိုင္ခရီးစဥ္ပါပဲ။

ေနာက္ေန႔ မတ္ ၇ မွာ နတ္ေမာ္ေက်းရြာနဲ႔ သလိန္ျပင္ေက်းရြာေတြမွာ လူထုအစည္းအေ၀း က်င္းပ ပါတယ္။
ေမ ၈ မွာ ေတာင္ကုတ္ကေန မီးသေဘာၤနဲ႕ စစ္ေတြၿမိဳ႕ကို ထြက္ခြာလာခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီအခိ်န္မွာ ဒုတိယ ကမာၻစစ္အတြင္း စစ္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနခဲ့ၾကတဲ့ စစ္ေတြၿမိဳ႕လူခုကို မဟာမိတ္တပ္ေတြက ၿမိဳ႕လံုၿခံဳေရး မရွိေသးဘူးဆိုၿပီး ၿမိဳ႕တြင္းမွာ ၀င္ေရာက္ေနထိုင္ခြင့္ကို တားျမတ္ထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူ ေတြဟာ စစ္ေတြၿမိဳ႕ရဲ႕ အေနာက္ေျမာက္ဘက္ ၇ မိုင္အကြာမွာ ရွိတဲ့ အရိကန္နဲ႕ ၾကက္ကိုင္းတန္ရြာ ေတြမွာ ေနထိုင္ၾကရလို႔ ယာယီစစ္ေတြၿမိဳ႕ ျဖစ္ေနပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးတရားပြဲအတြက္ ရခိုင္တိုင္း ဖဆပလအဖြဲ႕က ၾကက္ကိုင္းတန္ေက်း ရြာမွာ စီစဥ္ ေပးပါတယ္။ သဘာပတိက ရခိုင္တုိင္း ဖဆပလအဖြဲ႕ဥကၠဌ ဦးပညာသီလျဖစ္ၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း နဲ႔ သခင္ျမတို႔ ေဟာေျပာၾကပါတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာေျပာခ်က္ေတြထဲမွာ ႏိုင္ငံတကာေရးရာ၊ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ၿဗိတ္ိသွ်ကို အႏုနည္း (ႏိုင္ငံေရးနည္းနဲ႔)နဲ႔ ညွိႏႈိင္းၿပီးရယူဖို႔၊ လိုအပ္လာရင္ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ၾကဖို႔ ဘုရာင္ခံ ေဒၚမန္စမစ္ ရဲ႕ အမႈေဆာင္ (၀န္ႀကီး)အဖြဲ႕ထဲမွာ ေခါင္းေဆာင္ေတြျဖစ္ၾကတဲ့ ဆာေပၚထြန္နဲ႔ ဆာထြန္းေအာင္ေက်ာ္ တို႔မွာ ရခုိင္အမ်ိဳးသားေတြ ျဖစ္ၾကေၾကာင္း၊ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ တိုင္းရင္ သား လူမ်ိဳးေပါင္းစံု စည္းလံုးညီညႊတ္ေရးကို အေျခခံထားၾကဖို႔လိုေၾကာင္း၊ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးရင္ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးက လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးကို ခ်ယ္လွယ္ခြင့္ မရွိေတာ့ဘဲ ဗမာတစ္က်ပ္၊ ရခိုင္တစ္က်ပ္ ျဖစ္ေစ ရမယ္ျဖစ္ေၾကာင္းတို႔ ပါ၀င္ၾကပါတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္နဲ႔အဖြဲ႔ဟာ မတ္ ၁၃ မွာ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕၊ မတ္ ၁၅ မွာ မနက္ပိုင္း ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕မွာ ေဟာ ေျပာၾက ပါတယ္။ ေန႔လယ္ပိုင္းမွာ ေျမာင္းေဘြမွာ အစီအစဥ္ရွိပါတယ္။ ဒီခရီးစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တကၠသိုလ္ေန၀င္းက ''ေရွးျဖစ္ေနာက္ေဟာင္းဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအေၾကာင္း'' (လံုမေလးမဂၢဇင္း၊ ဇူလိုင္၊ ၁၉၈၇) မွာ ေရးထားပါတယ္။

ေျမာက္ဦးရဲ႕ေျမာင္းေတြ ၁၀ မိုင္ခရီးရွိပါတယ္။ ဘာကား၊ ဘာယာဥ္မွမရွိေတာ့ ေျခက်င္ေလွ်ာက္ရမ လိုျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီေတာ့ရခိုင္ ဖဆပလေခါင္းေဆာင္္ေတြက စက္ဘီးေတြ စီစဥ္ေပးပါတယ္။ သခင္ျမ၊ ဟသာၤတဦးျမ၊ ဦးေအာင္ဇံေ၀နဲ႔ ဗိုလ္ထြန္းလွ (တကၠသိုလ္ေန၀င္း) တို႔က စက္ဘီးစီး တတ္ၾကၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတစ္ဦးတည္းပဲ စက္ဘီးမစီးတတ္ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ဒီေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ဗိုလ္ထြန္းလွကို လွမ္းေခၚလိုက္ၿပီး ''ေဟ့..... ငါက စက္ဘီမစီတတ္ကာ ဘယ္နယ္လုပ္မလဲ''ဆိုၿပီး စိတ္ပ်က္ဟန္နဲ႔ ညည္းပါတယ္။ ဗိုလ္ထြန္းလွက သူ႔ရဲ႕စက္ဘီးေနာက္ခံု ေပၚ ထိုင္လိုက္ ခဲ့ပါလို႔ ေျပာပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကဗိုလ္ထြန္းလွကို ပင္ပန္းမွာစိုးလို႔ အားနာေနပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ က သခင္ျမနားကို သြားၿပီး ''သခင္ျမ၊ ကၽြန္ေတာ္ စက္ဘီးမစီးတတ္ဘူးဗ်။ ခြက်တာ ပဲ'' လို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။

သခင္ျမက ရယ္ကာေမာကာနဲ႔ ''ကိစၥမရွိပါဘူး၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တပည့္ ကိုေန၀င္းက ဗလေကာင္းသာပဲ။ သူ႔စက္ဘီေနာက္ကသာ ထိုင္လိုက္သြားပါ။ ဆရာလုပ္တဲ့သူက ကိုယ့္တပည့္ စက္ဘီးေနာက္က ထိုင္လိုက္တာ ဘာျဖစ္ေသး လဲ။ ေနာက္ၿပီး စက္ဘီးမစီးတတ္တာကို လူတကာေလွ်ာက္ေျပာဖို႔ မလိုပါဘူး'' လို႔ ေျပာေတာ့မွ ဗိုလ္ထြန္းလွရဲ႕ စက္ဘီးေနာက္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ထိုင္ၿပီး လိုက္လာခဲ့ပါေတာ့ တယ္။
ေန႔လယ္မွာ ေျမာင္းေဘြမွာ ေဟာေျပာၾကပါတယ္။ ေနာက္ေန႔ မတ္ ၁၆ မွာ မင္းျပားၿမိဳ႕ကို သြားရမွာ ျဖစ္ ပါတယ္။

မင္းျပားၿမိဳ႕မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔အတြက္ အစီအစဥ္ေတြ လုပ္ေပးဖို႔ ရခိုင္တိုင္း ဖဆပလ ဥကၠဌ ဦးပညာ သီလက ဦးေက်ာ္လွဦးတို႔ကိုႀကိဳၿပီး မင္းျပားကို ေစလႊတ္ထားပါတယ္။ ဦးေက်ာ္လွဦးရဲ႕ ''ဦးပညာ သီဟ ဘာေတြ လုပ္ခဲ့သလဲ''စာတမ္း (ရခိုင္ျပည္နယ္ယဥ္ေက်မႈျပတိုက္စစ္ေတြ) ထဲမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းရ႕ဲ မင္းျပားခရီးစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးထူးဆန္းအံ့ဖြယ္ရာ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကို ေဖာ္ျပထား ပါတယ္။
မတ္၁၆ မနက္ ၈ နာရီမွာ မင္းျပားၿမိဳ႕ ေတာင္ေက်ာင္းမွာ လူထုအစည္းအေ၀းပြဲႀကီးအတြက္ စီစဥ္ ထား ပါတယ္။ မင္းျပားၿမိ္ဳ႕ေပၚနဲ႔ ေက်းရြာအားလံုးကို ႏႈိးေဆာ္ထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၉ နာရီ ခြဲေလာက္ ထိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔လည္း ေရာက္မလာ၊ လူထုအစည္းအေ၀းပြဲမွာလည္း မင္းျပားၿမိဳ႕ေပၚက လူငါးဆယ္ေလာက္ပဲ ေရာက္ရွိေနၾကၿပီး ေက်းရြာကလူေတြ ေရာက္မလာျဖစ္ေနပါတယ္။

မၾကာခင္မွာပဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ မီးသေဘာၤနဲ႔ေရာက္လာၾကပါတယ္၊ ဗိုလ္ခ်ဳ႔္တို႔နဲ႔အတူ ေလွ်ာက္လာတဲ့ ဦးေက်ာ္လွဦး အနားကို သခင္ဘိုးေအာင္ ေရာက္လာၿပီး ''ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဘယ္မွာလဲ။ ခဏျပပါ။ နယ္ကလူ ေတြ ျမင္ခ်င္ေနၾကလို႔'' ဆိုၿပီးေျပာပါတယ္။ ဦးေက်ာ္လွဦးက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကုိ လက္ညိဳးညႊန္ျပရင္း  ''အဲဒါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ပဲ''လ္ုိ႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။

သခင္ဘိုးေအာင္က ခမ္းခမ္းနားနား မဟုတ္ဘဲ ရိုးရိုးသာမန္ ၀တ္ဆင္ထားတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကိုၾကည့္ၿပီး လူမွားျပတယ္ အထင္နဲ႔ ''ခင္ဗ်ားတို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို မသိဘူးထင္တယ္'' ဆိုၿပီးျပန္လွည့္ ထြက္ သြားပါတယ္။ ၀ိုင္းၾကည့္ေနၾကတဲ့ လူအုပ္ႀကီးဟာလည္း သခင္ဘိုးေအာင္ေနာက္ကို လိုက္ သြားၾကပါတယ္။

ဒီေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ဦးေက်ာ္လွဦးကို ''ဘာလဲ''လို႔ ေမးလိုက္ပါတယ္။ ဦးေက်ာ္လွဦးက ေျပာျပလိုက္ ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ''ဒီလိုဆိုရင္ က်ဳပ္ေတာင္ ဒီမွာပဲ ခ်က္ခ်င္းတရားေဟာမယ္။ တရားပြဲ စီစဥ္ပါ'' လို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ဦးေက်ာ္လွဦးက ခ်က္ခ်င္းေၾကညာလိုက္ပါတယ္။ လူအုပ္ႀကီး အေျပး အလႊား ေရာက္လာၾကၿပီး ကြင္းတစ္ကြင္းလံုး ျပည့္လွ်ံသြားပါတယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္က လယ္ကန္ေပါင္ရိုးေပၚတက္ၿပီး တရားေဟာပါေတာ့တယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေရာ လူထုႀကီးပါ ေနပူႀကီးထဲမွာ ႏွစ္နာရီေလာက္ၾကာပါတယ္။ ဒါက ထူူးဆန္းအံ့ဖြယ္ရာ ပထမအခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခ်က္က ဒီလိုျဖစ္ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ မင္းျပားက ျပန္မယ့္ေန႔ မနက္ အရုဏ္တက္လုလု ေလးမွာ ဗိုလ္ထြန္းလွ(တကၠသိုလ္ေန၀င္း) ဗိုက္ေအာင့္ၿပီး အေျခအေန ပိုဆိုးလာပါတယ္။ ဦးေက်ာ္ လွဦးက ဆရာ၀န္ ေခၚေပးရပါတယ္။ ဆရာ၀န္ ဗိုလ္ႀကီးေက်ာ္လွ လိုက္လာပါတယ္။ ဗိုလ္ထြန္းလွကို ေဆးထိုး ေပးပါတယ္။ ဗိုလ္ထြန္းလွ ေ၀ဒနာ သက္သာသြားပါတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ဆရာ၀န္ကို လက္ဖက္ရည္နဲ႔ ဂုဏ္ျပဳခ်င္တယ္။ လက္ခံမလားဆိုၿပီး ဦးေက်ာ္လွဦးကို ေမးခိုင္းပါတယ္။ ဦးေက်ာ္လွဦး သြားေျပာေတာ့ ဆရာ၀န္က လက္ခံပါတယ္။ ဒီေတာ့ အိမ္ဧည့္ခန္း မွာ စားပြဲ၀ိုင္းကေလးတစ္လံုး ခ်က္ခ်င္းခ်ၿပီး လက္ဖက္ရည္ႏွစ္ခြက္နဲ႔ မင္းျပားမုန္႔ဆီေၾကာ္ တစ္ပန္း ကန္ အျပည့္ အေမာက္ တည္ခင္းေပးလိုက္ၾကပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္နဲ႔ ဆရာ၀န္ေက်ာ္လွတို႔ စားပြဲ၀ို္င္း ေလး တစ္ဖက္တစ္ခ်က္ ကေန မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ထိုင္လိုက္ ၾကပါတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ''ဟာ..... ေကာင္းလိုက္တာ'' ဆိုၿပီး ပန္းကန္ထဲက မုန္႔ဆီေၾကာ္ တစ္၀က္ေလာက္ကို စားပစ္ လိုက္ပါတယ္။ ဒီလိုစားၿပီး ေသာက္ၿပီးၾကတဲ့အခါ ဆရာ၀န္ကထျပန္သြားပါတယ္။ ဦးေက်ာ္လွဦးက ေဆးအိတ္ ကို လက္ဆြဲၿပီး ဆရာ၀န္ေနာက္ကလိုက္သြားပါတယ္။
ဒီလိုလိုက္လာၾကရင္း ဦးေက်ာ္လွဦးက ထူးဆန္းအံ့ဖြယ္ရာ လက္ဖက္ရည္၀ိုင္းကေလး အေၾကာင္း ကို ေတြးၿပီး အေျဖရွာၾကည့္ေနပါတယ္။ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္တည္း စားပြဲ၀ိုင္းကေလးမွာ မ်က္ႏွာခ်င္း ဆိုင္ထိုင္ၾက တယ္။ အတူမုန္႔စား၊ အတူလက္ဖက္ရည္ေသာက္ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဂုဏ္ျပဳသူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ဂုဏ္ျပဳခံ ဆရာ၀န္ကို ႏႈတ္ဆက္စကားလည္းမဆို၊ ေလာက၀တ္လည္း မျပဳခဲ့ဘူး။ ဆရာ၀န္ကလည္း စား ေသာက္ၿပီး ဘာစကားတစ္ခြန္းမွ မေျပာမဆိုဘဲ ထျပန္လာခဲ့တယ္။

ဦးေက်ာ္လွဦးက ဆရာ၀န္ကို မေမးသင့္ထင္လို႔ မေမးခဲ့တာလားမသိဘူး။ ေနာက္ ႏွစ္ေတာ္တာ္ၾကာ ၿပီးမွ ဆရာ၀န္ နဲ႔ ဦးေက်ာ္လွဦးတို႔ ျပန္ဆံုမိၾကတဲ့အခါ ဦးေက်ာ္လွဦးက ေမးၾကည့္ပါတယ္။ ဆရာ၀န္ က ''စကား မေျပာၾကတာ အမွန္ပါပဲ'' ဆိုၿပီး တစ္ခြန္းတည္းသာ စကားကိုပဲ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

မတ္ ၁၇မွာ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕၊ မတ္ ၁၈ နဲ႔ ၁၉ တို႔မွာ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕ေတြမွာ ေဟာေျပာၿပီး မတ္ ၂၀ မွာ သံတြဲကို သြားဖို႔ စီစဥ္ၾကပါတယ္။ သေဘာၤ၊ ေမာ္ေတာ္မရွိလုိ႔ ေလွနဲ႔သြားဖို႔ စီစဥ္ၾကပါတယ္။ သံတြဲ ေခ်ာင္းကို မ၀င္မီ ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းကို ျဖတ္ရမည္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီခရီးစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တကၠသိုလ္ ေန၀င္းက အထက္က ကၽြန္ေတာ္ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ေဆာင္းပါးမွ ဒီလိုေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။
ယင္း အစီအစဥ္ ကို သိရေသာအခါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသသည္ ကၽြန္ေတာ့္အားေခၚ၍ ေျပာျပန္ ေလသည္။ ပင္လယ္ကို ျဖတ္ရမည္ကိုကား သူမသိေခ်။

''ေဟ့ေကာင္  ေလွနဲ႔သြားလို႔ ျဖစ္ပါ့မလားကြ၊ ငါက ေရမကူးတတ္ဘူး''
''ေရမကူးတတ္လည္း အေရးမႀကီးပါဘူး။ ေလွက စိတ္ခ်ရပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔လည္း ပါသားပဲ''
''ဒါျဖင့္လည္း ၿပီးေရာကြာ။ ငါက ေရမကူးတတ္ေတာ့ ေရလမ္းသြားရတာ ခပ္ေၾကာက္ေၾကာက္ပဲ''
''ကိစၥ မရွိပါဘူး ေလွေပၚမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က အိပ္လိုက္ရံုေပါ့ မနက္က်ေတာ့ သံတြဲေရာက္သြားမွာပါ''   

ဆက္ရန္
.